مشکل از کجاست!

هنوز مردم آمریکا از شوک «کشتار وحشیانه لاس وگاس» بیرون نیامده بودند که در نیویورک، یک «مهاجر اهل ازبکستان» با تراک کرایه ای خود به گذرگاه عابران در منتهن نیویورک تاخت و دهها نفر را مقتول و مجروح کرد. به فاصله چند روز در شهر کوچکی در ایالت تکزاس نیز «مرد مسلحی در کلیسا» به نیایشگران، مسلحانه هجوم برد و بیست و شش نفر را به قتل رساند و دهها تن دیگر را مجروح ساخت.

این حوادث که وجدان هر انسان آگاهی را به درد می آورد و سوگمندانه نخستین و آخرین هم نخواهد بود- این پرسش را مطرح می کند که مشکل از کجاست؟ این «قصابان انسان» از جان آدمیان چه می خواهند؟ هدفشان چیست و اصولاً این جنایتکاران قسی القلب، در کدامین مکتب قصابی پرورش یافته اند، در دامان کدام مادر بی عاطفه ای رشد کرده اند و در پی چه آرمان غیر انسانی مبادرت به این جنایات مرگبار می کنند؟
نگارنده در نوشتار دیگری که ماجرای «کشتار لاس و گاس» را زیر ذره بین قرارداده بود و درد بزرگ را- که دسترسی آسان به سلاحهای کشتار جمعی در آمریکاست- در حاشیه تبلیغات انحرافی گروههای تروریستی و آرمانهای دروغین آنان موشکافی کرده بود. اما در این جا به حادثه نیویورک می پردازد و نگاهی دقیق تر به زندگی و تربیت عامل کشتار این شهر دارد.

 

مرگ آسانتر، نه زندگی بهتر!

متهم حادثه نیویورک، سیف اله سیپو اهل ازبکستان از کشورهای آسیای مرکزی است. این کشور پیش از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی جزو اقمار آن بود. سیف الله ظاهراً در سال 2010 از طریق ویزای لاتاری و به نیت یافتن یک زندگی بهتر به آمریکا آمده است.

ازبکستان سرزمینی است که مدتها از رکود پایان ناپذیر اقتصادی رنج می برد و به شدت وابسته به درآمدی است که کارگران آن در کشورهای دیگر به دست می آورند و برای اقوام خود می فرستند. افزونتر ازبکستان دیر زمانی است که شاهد رشد ناآرامی های سیاسی و مذهبی و درگیری های ناشی از آن بوده است.

در مورد «سیف الله» مقامات آمریکائی بر این باورند که وی پس از ورود به آمریکا و بعد از ترک ازبکستان دچار افکار داعش و داعشی و تروریستی شده بود!

این دگردیسی هم در اثر تماشای ویدئوهای تبلیغاتی گروه تروریستی داعش مدعی «حکومت خلافت اسلامی» به وجود آمده است. در بازرسی هائی که از محل زندگی او به عمل آمده، نود نوار ویدئو و سه هزار و هفتصد تصویر مربوط به فعالیت های داعش به دست آمده است.

این مرد 29 ساله در بازجوئی های مقدماتی گفته است که حمله وحشیانه خود را به نام «حکومت اسلامی» انجام داده و از این بابت هم بسیار شادمان است!

وی در حال حاضر به اتهام حمایت از گروه تروریستی داعش و جنایت توسط وسیله نقلیه و قتل هشت نفر و مجروح ساختن دوازده نفر در بازداشت به سر می برد.

 

یارگیری از فقرا!

گروه خلافت اسلامی داعش در چند کشور عمدتاً عقب افتاده و فقیر فعالیت گسترده ای در جهت یارگیری دارد. یکی از این کشورها، ازبکستان است.

 در سال 2015 ماموران سه نفر را در نیویورک دستگیر کردند که دو تن از ایشان اهل ازبکستان بودند، این عده قصد داشتند جهت انجام عملیات تروریستی در خاک آمریکا به گروه داعش بپیوندند.

این دو تن، به ترتیب 19 و 24 سال داشتند و در یک فروشگاه تعمیر تلفن و رستوران کار می کردند. هر دو «گرین کارت» داشتند و به اتهام خود مبنی بر قصد «عملیات خرابکاری» و از جمله قصد «ترور پرزیدنت اوباما» اعتراف نمودند. اینان در حالی که مشغول جمع آوری پول برای سفر به سوریه و ملحق شدن به داعش بودند دستگیر شدند.

خوشبختانه نقشه های ضدانسانی این گروه در نطفه خفه شد ولی در همان زمان، عملیات تروریستی زیادی توسط اهالی کشورهای آسیای مرکزی و از جمله ازبکستان در اروپا صورت گرفت. در ترکیه، یکی از شهروندان ازبکستان که در افغانستان و سوریه تعلیمات نظامی دیده بود، به اتهام قتل 39 نفر در حمله به یک باشگاه شبانه در شب سال نو تحت محاکمه قرار دارد.

این شخص هم چنین مسئول حمله به فردوگاه بین المللی آتاتورک در ترکیه است که در جون 2016 صورت گرفت و طی آن 45 نفر کشته شدند.

 

افکار تند و شورشی!

در مورد «سیف الله» هنوز ماموران مشغول تحقیق درباره  نحوه «شورشی شدن» و تعلیماتی که گرفته است هستند. این اطلاعات جهت تعیین انگیزه وی به منظور مقابله با خطرات احتمالی آتی از طرف سایر مهاجران ضرورت دارد. این فرد در سال 2010 برای کسب درآمد بیشتر به آمریکا مهاجرت کرده و به عنوان راننده مشغول به کار شده بود.

فساد مالی و سیاسی که دهها سال است چونان عفریتی ازبکستان را در چنگال خود می فشارد، این کشور را به یکی از فقیرترین ممالک منطقه تبدیل کرده است به نحوی که نیمی از درآمد سالانه آن، توسط کسانی تأمین می شود که در کشورهای مجاور به کار مشغولند و دسترنج خود را به داخل کشور می فرستند.

اوضاع اقتصادی ازبکستان بسیار اسفبار است و یافتن شغل و کسب درآمد، بسیار دشوار. بخش عمده جمعیت فعال اقتصادی آن در کشورهای ترکیه، روسیه و قزاقستان مشغول به کارند بنابراین هجرت سیف الله به آمریکا به جهت کسب و کار و درآمد بیشتر، امری عادی بود و هرگز توجه مقامات آمریکایی را جلب نکرد.

جمعیت ازبکستان سی و دو میلیون نفر است و در میان به پنج کشور آسیای مرکزی که همگی جزو اقمار شوروی سابق بودند فقیرترین است. دره (فرگانا)  پرجمعیت ترین منطقه آسیای مرکزی در بین ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان واقع شده است و گهواره امپراطوری اسلامی بوده است که تا سده نوزدهم میلادی، اکثریت مردم آن را مسلمانان تشکیل می دادند تا سرانجام به قلمرو اتحادیه جماهیر شوروی درآمد.

با انحلال اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991، این منطقه، به پنج کشور مستقل تقسیم شد: ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ترکمنستان.

نام هر یک از این کشورها بیانگر قومی است که اکثریت جمعیت آن را تشکیل می دهد.

 

 حاکمان جبار!

در سال 1991، انتخابات ریاست جمهوری در ازبکستان انجام شد که با تقلب و فساد بسیاری همراه بود. طی آن فرمانداری که در زمان حکومت شوروی ها، بر سر کار بود، اسلام کریم اوف، به ریاست جمهوری برگزیده شد. پس از استقلال، محدودیت هائی که برای گزینش مذهب و اجرای تکالیف دینی در دوران شوروی ها وجود داشت، از بین رفت و در نتیجه «اسلامی ها» دوباره قدرت گرفتند و به نشر برنامه های مذهبی خود پرداختند. کریم اوف، تا زمان مرگ خود در سال 2016 یکی از جبارترین و مستبدترین حکومت های جهان را تداوم بخشید. گزارش های مراکز دفاع از حقوق بشر، حکایت از بیش از ده هزار زندانی سیاسی و شکنجه و آزار زندانیان دارد. بسیاری به اتهاماتی از قبیل ریش بلند، پوشاندن موی سر یا برگزاری نماز در مساجد به حبس افتاده اند. دهها هزار نفر دیگر در لیست سیاه حکومت قرار دارند و هیچکس نمی تواند بدون اجازه دولت به خارج سفر کند.

جانشین کریم اوف، شخصی است به نام «شوکت میرزا یوف»، وی اخیر اعلام کرده که دولت آزادیهای بیشتری به مردم خواهد داد. پیرو این اعلامیه حکومتی عده ای از مخالفان سیاسی که در  تبعید خود خواسته به سر می بردند، به ازبکستان بازگشتند ولی بلافاصله در فرودگاه دستگیر شدند.

آگاهان از این که «میرزا یوف» همان سیاست خشونت آمیز «کریم اوف» را در پیش بگیرد نگرانند.

 کوتاه سخن! فقر و جهل و خرافه، ستم و خشونت و قهر می زاید تا جوامع جهان سوم اسیر خرافات و در بند ستمگران طماع و بی وجدان است، جنایتکارانی چون سیف الله سربر می آورند و جهان را دستخوش آشوب می سازند. اینجاست که باید با حافظ شیرین سخن هم کلام شد که:

ساقی به جام عدل بده باده تا گدا/ غیرت نیاورد که جهان پر بلا کند/.