یک گزارش مستند تحقیقی از اتم در دیروز تا امروز کشورمان

اشاره: حسن روحانی هفته گذشته، نتیجه توافق ایران با کشورهای 1+5 را به بازی فوتبال تشبیه کرد و نتیجه این بازی را، سه بر دو به نفع ایران دانست.

گرچه وی تا پیش از این به نتیجه برد-برد باور داشت اما حالا که کار از کار گذشته معتقد است گل «زده» است، شما هم یگوئید «زده»!؟

ولی از آنجا که با حلوا، حلوا گفتن! دهانی شیرین نمی شود و فقط برای ثبت در تاریخ گزارش تحقیقی زیر را به خوانندگان فردوسی تقدیم می کنم تا همگان بدانند همه بازی آقایان از همان روزهای «انرژی هسته ای حق مسلم ماست» تا امروز -که حتی درب های «پارچین» برای بازدید همگان گشوده- چه کلاه گشادی بر سر ملت ایران رفته است. این کلاه را نه بیگانه که «خودی»ها برسر ایرانیان گذاشتند و حق این است که بگوئیم در این بازی فوتبال اتمی بارها و بارها دروازه ایران توسط بازیکنان «خودی» گشوده شده است!

این گزارش که پی از چاپ در «فردوسی امروز» به صورت یک فیلم مستند تهیه و عرضه خواهد شد، در چند شماره تقدیم می شود. «ش.ه»

نه سال پس از آغاز سلطنت محمدرضا شاه پهلوی، درحالی که چند سالی از پایان جنگ جهانی دوم می گذشت، در سال 1329 ایران اقدام به تحقیق پیرامون برنامه هسته ای کرد به صورتی که می توان ادعا کرد پرونده فعالیت های هسته ای ایران از سال 1339 گشوده شد.

اما اولین حرکت جدی ایران در این زمینه مربوط می شود به قراردادی که بین ایران و دولت ایالات متحده آمریکا -که امروز مدعی جدی ایران در رابطه با فعالیت های هسته ای است- منعقد شد.

نخستین کشوری که ایران را به دستیابی به فناوری هسته ای ترغیب و علناً این فناوری را به ایران منتقل کرد ایالات متحده آمریکا بود. به طوری که در چهاردهم اسفند 1335 برابر با پنجم مارچ 1957 موافقت نامه همکاری بین دو دولت آمریکا و ایران راجع به استفاده های غیرنظامی از انرژی اتمی امضاء شد.

این موافقت نامه که آن را از طرف دولت آمریکا، رئیس کمیسیون انرژی اتمی آن کشور امضاء کرد و در تاریخ دوازده بهمن 1337 به تصویب مجلس شورای ملی رسید.

به این ترتیب برنامه هسته ای ایران در دهه ی 1950 با کمک ایالات متحده به عنوان بخشی از برنامه «اتم برای صلح» آغاز شد.

ورود ایران به دنیای انرژی هسته ای در حالی اتفاق افتاد که آن روز جز کشورهای پیشرفته جهان، کمتر دولتی از کشورهای جهان سوم به فکر ورود به این صف افتاده بود. درپی امضاء این قرارداد کشور شاهنشاهی ایران در سال 1337 (1958) به عضویت آژانس بین المللی انرژی اتمی درآمد.

حال پس از عضویت ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی درحالیکه جهان در دوران جنگ سرد به سر می برد چند کشور به فکر انعقاد قرارداد مشترک افتادند که بتوان دولت ها را وادار به منع گسترش سلاح های هسته ای کرد.

این پیمان که بعدها به نام «معاهده عدم اشاعه هسته ای

NPT

شهرت یافت در سال 1968 کشورهای جهان را به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول کشورهای «برخوردار» که منظور کشورهای دارای سلاح هسته ای بودند و کشورهای غیر برخوردار که مشخصاً کشورهای فاقد سلاح هسته ای را شامل می شد.

بر اساس این تعریف، کشورهای برخوردار شامل تمام کشورهایی هستند که تا پیش از ژانویه 1967 میلادی برابر با 11 دی 1347 سلاح هسته ای یا دیگر وسایل منفجره هسته ای را تولید و آزمایش کرده باشند، که شامل: چین، فرانسه، روسیه، انگلیس و آمریکا (اعضای دائمی شورای امنیت) می شد.

ایران جزو اولین کشورهایی بود که در همان سال 1347 پیمان مذکور را امضاء کرد و دو سال یعد آن را در مجلس شورای ملی به تصویب رساند.

بر این اساس، ایران از سال 1969 رسماً دارای حق غنی سازی اورانیوم برای مصرف غیر تسلیحاتی شد. اما عمده امتیاز پیوستن به معاهده

NPT

 برای کشورهای غیر برخوردار از سلاح های هسته ای مانند ایران این بود که می توانستند از طریق کشورهای برخوردار رسماً فناوری هسته ای صلح آمیز را دریافت کرده و نسبت به گسترش آن اقدام کنند.

از آن روز تاکنون 188 کشور جهان به این پیمان نامه پیوسته اما هند، پاکستان و اسرائیل از امضاء قرارداد سرباز زده و کره شمالی نیز پس از نقض پیمان درنهایت از محور آن خارج شد.

پس از پیوستن ایران به پیمان

(NPT)

زمینه برای ایجاد راکتورهای اتمی نیز فراهم شد تا در نهایت در سال 1353، سازمان انرژی اتمی ایران تاسیس و قرارداد ساخت نیروگاه اتمی بوشهر منعقد و کار به وسیله شرکت آلکانی کرافتورک یونیون (از شرکت های اقماری زیمنس) آغاز شد و دو سال بعد این سازمان با بخش تکنولوژی و تحقیقات سازمان انرژی اتمی آلمان غربی موافقتنامه ای برای همکاری های بلند مدت امضاء کرد و در پی آن شرکت گرافت ورک یونیون، یکی از شرکت های وابسته به زیمنس آلمان ساخت 2 واحد نیروگاه اتمی هریک به توان اسمی 1293 مگاوات و توان خالص 1196 مگاوات را در بوشهر برعهده گرفت.

(ادامه دارد)